Kamerbrief 2e voortgangsrapportage verbeteragenda passend onderwijs mbo (21 december 2023)

Minister Dijkgraaf van OCW stuurde op 21 december 2023 de tweede voortgangsrapportage van de verbeteragenda passend middelbaar beroepsonderwijs 2020-2025 naar de Tweede Kamer. In de Kamerbrief reageert Dijkgraaf ook op de uitkomsten van de onlangs gepubliceerde Monitor passend onderwijs mbo. Daaruit blijkt dat passend onderwijs is geworteld in het mbo. Daarnaast zijn er verbeterpunten. Zo is de informatievoorziening voor studenten nog onvoldoende, ontbreekt het bij onderwijsteams nog vaak aan kennis en expertise en verdient de ondersteuning in de BPV onverminderd aandacht. De komende periode wil de minister daar samen met partners zoals de MBO Raad en mbo-scholen aan werken.

De verbeteragenda bestaat uit vier actielijnen. Het ministerie van OCW heeft ter uitvoering van de verbeteragenda per actielijn een werkgroep ingesteld met daarin landelijke partijen en mbo-professionals. In de Kamerbrief beschrijft de minister de stand van zaken per actielijn en de plannen voor de komende periode. Verderop lees je hier meer over.

Lees de volledige Kamerbrief.

 Rol Platform Passend Onderwijs

De Kerngroep van het Platform neemt samen met de MBO Raad deel aan alle vier de werkgroepen. De verbeteragenda staat ook standaard op de agenda van de regiobijeenkomsten van het Platform.

Achtergrond verbeteragenda

De verbeteragenda is in het najaar van 2020 door het ministerie van OCW opgesteld na consultatie van onder andere MBO Raad, JOB, Ingrado en SBB. De agenda vloeit voort uit de eindevaluatie passend onderwijs die in mei 2020 werd gepubliceerd door het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO). Sinds de invoering van de Wet passend onderwijs in 2014 monitorde NRO, in opdracht van het ministerie van OCW, periodiek de in- en uitvoering van passend onderwijs. Volgens de eindevaluatie waren mbo-studenten meestal tevreden over de ondersteuning die zij krijgen. De eindevaluatie liet daarnaast verbeterpunten zien, deze zijn verwerkt tot actielijnen in de verbeteragenda.

Stand van zaken per actielijn

Actielijn 2: kwaliteit van ondersteuning door onderwijsteams

 Uit de monitor passend onderwijs mbo blijkt dat het volgens 55% van de bevraagde opleidingsmanagers lukt om de gevraagde ondersteuning te bieden binnen de opleiding. Dat betekent dat dat een flink aantal onderwijsteams niet of slechts ten dele lukt.
Slechts een derde van alle studenten met een ondersteuningsbehoefte gaf aan dat over de extra ondersteuning afspraken zijn gemaakt. Daarvan zijn maar bij een derde van de studenten afspraken ook schriftelijk vastgelegd.

Acties komende periode

• Het ministerie van OCW wil in gesprek met een aantal directies en bestuurders van mbo-scholen om van hen te horen waar wat hen betreft de knelpunten zitten en om inzicht te krijgen in de keuzes die bij scholen worden gemaakt bij het inrichten van passend onderwijs en het waarom achter die keuzes.
• Het ministerie van OCW laat onderzoek doen naar de toerusting en ondersteuning van docenten in het primair en voortgezet onderwijs en het mbo op het gebied van passend onderwijs. De resultaten worden voor de zomer van 2024 verwacht en vervolgens meegenomen in het curriculumberaad van de lerarenopleidingen. Dat moet uiteindelijk bijdragen aan een betere begeleiding voor de student.
• Het ministerie van OCW gaat in gesprek met VELON (Vereniging Lerarenopleiders Nederland) om hen te betrekken bij de verbeteragenda. Bij een goede toerusting van aankomende en startende docenten spelen lerarenopleiders en aanbieders van PDG-trajecten namelijk een belangrijke rol. PDG staat voor pedagogisch-didactisch getuigschrift.
• Het kennispunt ontwikkelt samen met de partners uit de werkgroep die zich bezighoudt met actielijn 2 een handreiking voor iedereen in het mbo over passend onderwijs. Deze handreiking komt in de loop van 2024 beschikbaar en wordt actief onder de aandacht gebracht van de scholen, in het bijzonder bij de onderwijsteams en examencommissies.

 Overige acties

• In 2025 wordt de invoering van het wetsvoorstel verbetering rechtsbescherming mbo-studenten geëvalueerd. Onderdeel van dit wetsvoorstel is de verplichting om extra ondersteuningsafspraken vanwege een handicap of chronische ziekte schriftelijk vast te leggen voorafgaand aan de inschrijving. In de evaluatie wordt bekeken of de wetswijziging leidt tot een groter aandeel studenten waarmee extra ondersteuningsafspraken schriftelijk worden vastgelegd.

Actielijn 4: begeleiding bij BPV en eerste stappen op de arbeidsmarkt

Passend onderwijs in de BPV blijft een belangrijk vraagstuk voor veel mbo-scholen. Hoewel de bewustwording op dit thema de afgelopen jaren aanzienlijk is vergroot, is er in de uitvoering nog sprake van beperkte vooruitgang, aldus de monitor passend onderwijs mbo. De oorzaak hiervan lijkt vooral een gebrek aan capaciteit, kennis en expertise in het onderwijs en de leerbedrijven te zijn. 

Resultaten

• In mei 2022 lanceerde de werkgroep die zich bezighoudt met actielijn 4 het BPV-handboek voor de begeleiding van mbo-studenten met extra ondersteuningsbehoefte tijdens een landelijke conferentie over passende BPV.
• In najaar 2022/voorjaar 2023 organiseerde de werkgroep zeven regionale conferenties om het handboek onder de aandacht te brengen en knelpunten en goede voorbeelden op te halen.
• In juni 2023 organiseerde de werkgroep een tweede landelijke conferentie over passende BPV waar onder meer de opbrengsten van de regionale bijeenkomsten werden gedeeld. De belangrijkste opbrengst is dat er grote behoefte is aan meer kennis en expertise over het begeleiden van studenten met een extra ondersteuningsbehoefte.

 Acties komende periode

• Het ministerie van OCW ontwikkelt samen met partijen uit werkgroep 4 een opleiding ‘Begeleiding bij de BPV en de eerste stappen op de arbeidsmarkt’, als verdere uitwerking van het BPV-handboek. Dit sluit aan bij het Stagepact mbo waarin is afgesproken dat mbo-scholen hun stagebeleid en de uitvoering ervan verder professionaliseren, zodat stagebegeleiders onder meer begeleiding op maat kunnen bieden aan studenten met een extra ondersteuningsbehoefte.
  Het ministerie van OCW verwacht dat scholen in hun kwaliteitsagenda ingaan op de uitwerking van het Stagepact mbo op hun school, inclusief het verbeteren van de begeleiding van stages voor studenten met een extra ondersteuningsbehoefte.
  De MBO Raad zet via het nieuwe Kennispunt BPV in op een lerende aanpak om kennisuitwisseling tussen de BPV-begeleiders op scholen te bevorderen, handreikingen zoals het BPV-handboek te verspreiden en met het kennispunt een vraagbaak te zijn voor BPV-begeleiders.