Kamerbrief vervolg implementatie VN-verdrag Handicap (19 april 2022)

In Nederland hebben ruim twee miljoen mensen een auditieve, visuele, lichamelijke, verstandelijke beperking, psychische kwetsbaarheid of chronische aandoening. Nog te vaak kunnen mensen met een beperking niet naar eigen wens en vermogen meedoen aan de samenleving. Vandaar dat minister Helder van Langdurige Zorg en Sport een vervolg wil geven aan de implementatie van het VN-verdrag Handicap. Op 19 april 2022 stuurde zij een brief naar de Tweede en Eerste Kamer om hen te informeren hoe dit vervolg eruit ziet.

VN-verdrag Handicap en programma Onbeperkt meedoen!

Het VN-verdrag Handicap geldt in Nederland sinds 2016 en heeft als doel de positie van mensen met een beperking te verbeteren. Het vorige kabinet voerde met het programma Onbeperkt meedoen! veel onderdelen uit van het VN-verdrag op gebieden als onderwijs, wonen, werk en vervoer. Dit programma liep in de periode 2018-2021.

Werkbezoek MBO Amersfoort

De minister noemt in de Kamerbrief als mooi voorbeeld een werkbezoek aan de regio Amersfoort waar zij o.a. MBO Amersfoort bezocht. Zij zag hoe de school met een leerwerkbedrijf voortdurend maatwerk inzet. De student en de persoonlijke omstandigheden staan centraal. Er wordt gekeken wat iemand nodig heeft. Samen met de gemeente en de potentiële werkgevers bestaat hierover een gemeenschappelijke visie. Deze aanpak draagt ertoe bij dat studenten en werknemers zich geaccepteerd en gewaardeerd voelen.

Hieronder lees je de hoofdlijnen van de Kamerbrief of lees de volledige Kamerbrief.

Hoofdpunten Kamerbrief

Allereerst blikt de minister in de Kamerbrief terug op het verzette werk in de periode 2018-2021. Wat betreft onderwijs haalt de minister in de terugblik een aantal rapportages aan over ervaringen van mensen met een beperking. Uit deze rapportages blijkt dat de zoektocht voor kinderen met een beperking en hun ouders naar een passende plek in het reguliere onderwijssysteem moeilijk zijn. En het organiseren van de goede begeleiding en ondersteuning in het vervolgonderwijs lastig. De overgang van onderwijs naar arbeidsmarkt kan voor jongeren met een beperking verhoudingsgewijs ingewikkeld zijn. Mensen met een beperking hebben gemiddeld minder vaak betaald werk, ook als zij dit zelf wel graag zouden willen. In de rapportages komt de ervaring terug dat mensen in het werk niet altijd de benodigde ondersteuning, begeleiding en aanpassingen vinden.

Vervolgens zet de minister uiteen hoe deze terugblik en de belangrijkste inzichten uit de evaluatie van het programma Onbeperkt meedoen! Vertaald zijn in vijf actielijnen voor het vervolg:

• Start verkenning en ontwikkeling Inclusiepacten (INC pacten)
  Dit zijn pacten tussen partijen die zelf aan belangrijke opgaven uit het VN-verdrag willen werken en in een pact afspraken maken over concrete acties gericht op impact voor mensen met een beperking. Deze pacten worden allereerst op een kleiner schaalniveau georganiseerd (een stad, regio of netwerk van organisaties), om van daaruit de inzichten en opbrengsten van succesvolle pacten te halen en op te schalen.
  Het ministerie van VWS heeft dit idee vorig jaar besproken met de Kerngroep van het Platform Passend Onderwijs van de MBO Raad en de Kerngroep gaf aan dat scholen en bedrijven in de regio pacten zouden kunnen sluiten om de overgang naar de arbeidsmarkt soepeler te laten verlopen voor studenten met een beperking. De overgang onderwijs-arbeidsmarkt wordt nu in de Kamerbrief genoemd als een van de thema’s waarover pacten kunnen worden afgesloten.
• Voortzetting van de samenwerking met gemeenten, het bedrijfsleven en ministeries
  De minister noemt hierbij een aantal initiatieven van de afgelopen jaren die blijven doorlopen zoals een routekaart naar inclusiever onderwijs (onderdeel van de verbeteraanpak passend onderwijs voor po en vo). Daarnaast haalt zij verschillende thema’s uit het coalitieakkoord 2021-2025 aan die de samenleving toegankelijker moeten maken zoals het verder verbeteren van passend onderwijs.
• Verbeteren van de inzet van ervaringsdeskundigheid
  Hierbij noemt de minister o.a. dat het betrekken van ervaringsdeskundigen een van de randvoorwaarden is bij het afsluiten van INC pacten.
• Kennisstructuur rond VN-verdrag verder ontwikkelen
  Het gaat hierbij onder meer over het opzetten van een kennisstructuur ten behoeve van de INC pacten.
• Bewustwording verder vergroten
  Minister Helder laat op het moment onderzoek doen naar de beeldvorming bij het algemeen publiek over mensen met een beperking. De opbrengsten van dit onderzoek worden tegen de zomer van 2022 verwacht en deze opbrengsten worden gebruikt om met diverse partners bestaande en nieuwe communicatie-uitingen te ontwikkelen om meer collectief bewustzijn te creëren dat we samen het verschil kunnen maken zodat mensen met een beperking mee kunnen doen. Ondertussen blijft de minister samen met partners communiceren over alle goede initiatieven rond het VN-verdrag.

Tot slot schetst minister Helder hoe andere ministeries en verschillende maatschappelijke partners in de komende periode verder vorm en invulling zullen geven aan de diverse onderdelen van het VN-verdrag (werk, onderwijs, bouwen en wonen, zorg en ondersteuning, vervoer, digitale toegankelijkheid en begrijpelijke informatie, het Rijk als inclusieve organisatie, verkiezingen, sport, cultuur en media). Wat betreft onderwijs worden al lopende zaken genoemd: de verbeteraanpak passend onderwijs voor het primair en voortgezet onderwijs, de verbeteragenda passend middelbaar beroepsonderwijs en een integraal plan voor mentaal welbevinden in het hoger onderwijs.